Pewność siebie w sporcie – co to właściwie jest i jak o nią zadbać?
Jedną z kluczowych cech psychologicznych, które pomagają w stawaniu się lepszym sportowcem jest pewność siebie. Z doświadczenia wiem, że to najczęściej poruszany temat w gabinecie podczas indywidualnych konsultacji. Niewątpliwie jej wysoki poziom bardzo pozytywnie wpływa na jakość sportową, dlatego w oczach zawodników i trenerów coraz częściej staje się bardzo ważna. Ale czym tak naprawdę jest? Skąd się bierze i jak ten wysoki poziom osiągnąć? Gdzie jest granica między pewnością siebie i arogancją? – Na te pytania odpowiem w tym artykule.

Czym jest pewność siebie?
Pewność siebie to Twoje wewnętrzne przekonanie o tym, że sobie poradzisz. Dzięki niej czujesz, że potrafisz wykonać zadanie, które przed Tobą stoi, masz do tego zasoby i umiejętności i wiesz jak z nich skorzystać. To bardzo subiektywne odczucie wpływa na Twoje myśli, a w konsekwencji na podejmowane przez Ciebie decyzje (także na boisku). Na przykład piłkarz, któremu brakuje pewności siebie może pomyśleć, że nie uda mu się wejść w drybling, więc będzie grał „na alibi”, czyli jak najszybciej pozbywał się piłki podając do najbliższego kolegi, żeby nie wziąć na siebie odpowiedzialności. Nawet w świetnej sytuacji zamiast oddać strzał będzie wolał podać koledze. Jak widać pewność siebie ma ogromny wpływ na jakość sportową, dlatego nieustannie warto nad nią pracować.

Źródła pewności siebie
Podstawą pewności siebie jest poczucie własnej wartości. Bez niej nikt nie czuje się pewnie w tym co robi, więc ciężko też o skuteczność w sporcie. Powinniśmy więc zadbać o jej główne filary – 1) bezwarunkowe poczucie wartości (wynika z tego, że jesteś człowiekiem, każdy powinien je mieć i każdy na nie zasługuje niezależnie od tego kim i jaki jest. To coś niezbywalnego), 2) bezwarunkowa miłość (bycie kochanym przez innych niezależnie od zachowania czy podejmowanych decyzji), 3) poczucie własnego rozwoju i stawania się lepszym w tym co robisz i tym co dla Ciebie ważne. Świadomość i rozwijanie tych trzech aspektów poczucia własnej wartości sprawia, że czujemy się komfortowo i mamy przestrzeń do dalszego rozwoju.

Jeśli natomiast szukamy źródeł samej pewności siebie to powinniśmy zwrócić uwagę na poziom Twojego przygotowania. To jaki wysiłek wkładasz w trening, jak rzetelnie do niego podchodzisz i jak dobrze przepracowałeś/aś ostatni okres przekłada się na większą pewność w działaniu pod warunkiem, że jesteś świadomy/a wykonanej pracy. Kolejnym źródłem pewności siebie jest poczucie ciągłego rozwoju. Jeśli widzisz u siebie progres w treningu to najpewniej przełoży się to na większe poczucie pewności siebie. Warto też zwrócić uwagę na tak zwany rytm meczowy/startowy. Sam trening nie wystarczy. Im większe doświadczenie i regularność w sprawdzaniu siebie w rywalizacji z innymi, tym większy spokój i opanowanie. Kolejnym bardzo ważnym elementem jest wsparcie ze strony drużyny (również trenera czy sztabu) oraz najbliższych. Jeśli czujesz, że możesz na nich liczyć to margines błędu wydaje się większy, a to sprzyja odwadze i pewności.

Cienka granica między pewnością siebie a arogancją
​Nie wszystkim pewność siebie kojarzy się pozytywnie. Niektórzy utożsamiają ją z arogancją. Należy jednak rozróżnić te dwie postawy. Pewność siebie jest wewnętrznym poczuciem, które przekłada się spokój i wiarę we własne możliwości. Objawia się raczej w wyprostowanej postawie ciała i odwadze w decyzjach, niż prowokowaniu innych. Idzie w parze z pokorą, dzięki czemu pewny siebie zawodnik mimo świadomości swoich mocnych stron nadal potrafi oddać szacunek rywalowi.

​Arogancja to wywyższanie się i traktowanie rywala z góry i bez szacunku. Jej źródłem często jest przekonanie o byciu najlepszym (nieadekwatna, zbyt wysoka pewność siebie) lub przeciwnie, świadomość swoich braków, które zawodnik stara się przykryć zbyt wyniosłym lub nawet pełnym pogardy zachowaniem. Arogancja to po prostu brak pokory i to jest kluczowa różnica.

​Pewność siebie to dość złożone, ale jednocześnie bardzo ważne dla każdego sportowca zagadnienie. Poprawa w tym zakresie wymaga systematycznej i długiej pracy, jednak jej efekty mogą przynieść wiele korzyści. O tym jak w praktyce poprawić swoją pewność siebie dowiesz się w drugiej części tego artykułu, który ukaże się już niebawem.

Szymon Borzych
Psycholog Sportu
https://szymonborzych.pl/